علی‌رغم فشار تحریم شرایط فنی گروه کشتیرانی مطلوب است

شناوری که از اسکله جدا می‌شود با ورود به پهنه دریا به موجودی دورافتاده تبدیل می‌شود که می‌بایست مانند قریه یا شهری شناور به صورت خودکفا عمل کند. سلامت فنی اساس این خودکفایی است. به همین علت بخش‌های فنی در صنعت کشتیرانی به مانند قلب این صنعت است چون به صورت همزمان فعالیت و درآمدزایی شناور را ممکن می‌کند و نیز با افزایش سطح ایمنی احتمال خسارت‌های مالی و جانی را به شدت کاهش می‌دهد.
در همین رابطه باید اذعان کرد گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در میان خطوط بین‌المللی بزرگ دیگر از بُعد فنی سطح استاندارد بالایی را اجرا می‌کند. شاهد این امر سلامت فنی مستمر ناوگان این شرکت است. کشتیرانی والفجر به عنوان یکی از توابع این گروه بزرگ کشتیرانی که طیف متنوعی از شناورها از فراساحل گرفته تا مسافری و کانتینری را در اختیار دارد از جمله سرآمدان فنی در میان این گروه است.
به این سبب با مدیر فنی این شرکت گفت‌وگویی داشتیم که در ذیل می‌خوانید.

یکی از ویژگی‌های گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران سلامت فنی کم‌نظیر ناوگان آن است. در کشتیرانی والفجر به عنوان یکی از توابع این گروه چگونه این استاندارد را حفظ می‌کنید؟

تعمیر و نگهداری کلید بقاء تجهیزات مکانیکی به شمار می‌رود که منجر به کاهش هزینه‌های مرتبط می‌شود و نیز کاهش حادثه را در پی خواهد داشت. در همین راستا برنامه‌های تعمیر و نگهداری جزئی از شاخصه‌های اصلی صنعت کشتیرانی بوده و نسبت به تجهیزات مستقر در خشکی از اهمیت بیشتری برخوردار است چرا که از کار افتادن هریک از ماشین‌آلات کشتی در دریا گاهی می‌تواند موجب خسارت‌های جبران ناپذیر شود به طوری که حتی منجر به تلفات انسانی و یا فجایع زیست محیطی خواهد شد.

روش های کاربردی تعمیرات و نگهداری ماشین آلات بر روی کشتی‌ها را می‌توان به 4 دسته تقسیم کرد:

Plan maintenance system

Break down maintenance system

Continues monitoring system

Risk base Ed maintenance.

شاکله و هسته اصلی تعمیرات روی کشتی‌ها بر اساس برنامه‌های زمان بندی شده است که در موارد خاص به منظور کاهش هزینه و کاهش زمان خروج کشتی از عملیات خود از سیستم پایش مداوم استفاده می‌کنند. به عنوان مثال با آنالیز روغن طبق برنامه مشخص در یک دستگاه مکانیکی می‌توان از شرایط داخلی آن اطلاعات لازم را استخراج و در نتیجه زمان تعمیرات لازم را مشخص کرد.
یکی دیگر از موارد خاص Risk – Based Maintenance است که به باقی‌مانده عمر قطعه در ماشین‌آلات و احتمال خرابی آن اشاره دارد که این مورد هم در تعمیرات ادواری مورد توجه قرار می‌گیرد که آیا تا زمان تعمیرات ادواری بعدی آن دستگاه دوام دارد یا خیر.
مورد بعدی Break down maintenance system است. به طوری‌که تا زمان خرابی دستگاه اقدام به تعمیر خاصی بر روی آن صورت نمی‌گیرد و معمولاً در تجهیزاتی که از هزینه و ارزش کمتری برخوردارند و خرابی آنها تقریباً به جز ارزش مادی خود آن دستگاه یا قطعه، تبعات دیگری نخواهد داشت، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
باتوجه به اینکه رعایت استانداردهای تعمیراتی و نگهداری ماشین آلات موجب کاهش حوادث در ناوگان تجاری و در نتیجه باعث ارتقاء رتبه بندی کشتیرانی خواهد شد. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز طبعاً این استانداردها را رعایت می‌کند و خواهد کرد چرا که داشتن این استانداردها باعث اخذ گواهینامه‌های خاص شده و بنابراین شرکت مدیریت کشتی نیز مورد تأیید مؤسسه رده بندی قرار خواهد گرفت.
شرکت کشتیرانی والفجر نیز از این قاعده مستثناء نبوده و از گذشته برنامه PM را در دستورکار داشته لیکن در طول 2 سال گذشته PM را به جد و به طور نظام‌مند پیگیری می‌کند که خوشبختانه نتایج خوبی را نیز در پی داشته است.
هرچند اجرای دقیق PM در شناورهای شرکت کشتیرانی والفجر به خاطر ماهیت و نوع عملیات شناورها مشکلات خاص خود را داراست و اکثریت شناورها تحت قرارداد با پیمانکاران تابع وزارت نفت بوده و خروج آنها از عملیات و اجرای PM گاهاً باعث نقض قرارداد شده و هماهنگ کردن گروه‌های تعمیراتی با زمانی که کارفرما مجوز خروج شناور را می دهد از مشکلات اجرای برنامه تعمیرات است.

با وجود تحریم‌ها چگونه بر مشکلات فائق آمدید؟ همکاری با تولیدکنندگان داخلی چقدر در رفع مشکلات فنی اثربخش بوده است؟

انصاف است بگوییم چه قبل و چه بعد از تحریم‌های ظالمانه تولیدکنندگان داخلی دِین خود را به این سیستم ادا کرده‌اند با این حال بعد از تحریم‌ها حضور آنها در این صنعت پر رنگ‌تر شده و توانسته‌اند بسیاری از مشکلات فنی مجموعه را برطرف کنند. معتقد هستم استعدادها و ظرفیت‌های بسیار قوی‌ای در کشور وجود دارد که این ظرفیت‌ها باید شناخته و از آنها استفاده شود.
بنابراین با ایجاد بانک اطلاعاتی از تولیدکنندگان، مدیریت دانش در کشور، شرکت در نمایشگاه‌های داخلی جهت شناسایی توانمندی‌های موجود و نیز برگزاری همایش‌ها و نمایشگاه‌های دریایی به منظور اعلام نیازمندی‌ها و همکاری دانشگاهای کشور با این صنعت می‌تواند باعث کاهش بسیاری از مشکلات ما در این حوزه شود. به خاطر دارم در یکی از پروژه‌های ساخت کشتی در کره‌جنوبی وقتی لرزش بیش از اندازه یکی از کمپرسورهای هوا را به مسئولین کشتی‌سازی خبر دادیم تیمی از اساتید دانشگاه سئول برای بررسی و ارائه راهکار روی کشتی حاضر شدند و به محض بروز هر مشکلی که نیاز به بررسی داشت تیم دانشگاهی را در کنار خود حاضر می‌دیدیم. ما نیز باید دانشگاه‌های خود را با صنعت به خصوص صنعت دریایی آشنا و آنها را درگیر کارهای عملیاتی کنیم. باید به میدان بیایند و دوش به دوش صنعت گام بردارند چرا که حلقة نهایی، عملی سازی دانش موجود در کشور است.

آیا با دانش‌بنیان‌ها نیز تجربه همکاری داشته‌اید؟

با شرکت‌های دانش بنیان همکاری داشته و خواهیم داشت چرا که این همکاری یک تکلیف ملی است و به استقلال کشور کمک خواهد کرد و مدیران ارشد این مجموعه نیز نگاه بسیار مثبتی به این مقوله دارند و دست ما را از همه جهت باز گذاشته‌اند. برای مثال در خصوص رنگ‌های ضد خزه این شرکت قسمتی از بدنه شناور را در اختیار متخصصین این موضوع قرارداد تا بتوانند تولیدات خود را آزمایش میدانی کنند و نتیجه حاصله را در شرایط واقعی دریا بررسی نمایند. هرچند همکاری با شرکت‌های دانش بنیان در این صنعت مشکلات خاص خود را دارد و همواره همراه با ریسک بوده و اغلب هزینه‌ای را به سیستم اعمال می‌کند، ولی چه در زمانی که در کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران خدمت می‌کردم و چه الان که در خدمت کشتیرانی والفجر هستم به عنوان یک آزمایشگاه رایگان در خدمت شرکت‌های دانش بنیان بوده‌ایم و خواهیم بود. دستاوردهای خوبی نیز به ویژه در زمینه روغن موتورهای دریایی، رنگ و قطعه و سایر موضوعات داشته‌ایم.

در حال حاضر در مسیر فعالیت خود با چه مشکلاتی مواجه هستید؟

با توجه به اینکه مدیریت کشتی نیازمند نیروی انسانی متخصص و حرفه‌ای است. یکی از چالش‌های مهم ما در حال حاضر کمبود نیروی انسانی با تجربه و متخصص است. هرچند در این خصوص دوستان تمهیداتی دیده‌اند ولی تاکنون به نتیجه دلخواه و مطلوب که شایسته این امور باشد و نیازمندی‌های این امور را مرتفع کند نرسیده است.
مشکلاتی از قبیل تحریم‌های ظالمانه که به ناحق به کشور اعمال شده و از نظر فنی فشاری مضاعف را به این امور وارد کرده است نیز می‌توان یکی دیگر از چالش‌های این شرکت نام برد. با توجه به اینکه کشتیرانی والفجر در حال حاضر افتخار این را دارد به یکی از صنایع استراتژیک کشور از جمله وزارت نفت خدمت رسانی کند و در امر جابه‌جایی مسافر و بار در جزایر جنوبی که عمدتاً از نظر امکانات حمل و نقل محروم هستند فعالیت می‌کند، در زمینه تأمین سوخت و ورود نیازمندی‌های فنی از قبیل قطعات به داخل کشور انتظار مساعدت و هماهنگی از مسئولین محترم کشور جهت کاهش تشریفات اداری در گمرکات بنادر جنوب را داریم.

تعمیرات شناورها در چه وضعیتی است؟ آیا اورهال شناور در برنامه دارید؟

این شرکت در سال گذشته عهده‌دار مدیریت فنی تعمیرات ادواری شناور آریا متعلق به شرکت کشتیرانی کیش نیز بود و توانست با موفقیت تعمیرات ادواری این شناور را به انجام برساند، از نکات مثبت در فرایند این تعمیرات می‌توان به تعمیر SHAFT SEEL این شناور که ساخت آمریکا بود اشاره کرد.
با توجه به ساختار شفت سیل و نبودن نقشه‌های اجرایی، این امور با برنامه‌ریزی و تصمیمات بجا توانست سیل شناور را با هزینه بسیار پایین‌تری بومی‌سازی کند که در حال حاضر حدود یک سال است شناور مشغول عملیات بازرگانی خود بوده و خوشبختانه تیم فنی در این زمینه موفق عمل کردند.
در سال جدید شناورهای آیناز، هرمز 14، نگین، زمرد و برلیان طبق برنامه زمان‌بندی شده برای انجام تعمیرات ادواری خود به یکی از یاردهای تعمیراتی اعزام خواهند شد. در حال حاضر شناورهای میران و مرجان متعلق به کشتیرانی کیش تحت مدیریت این شرکت در حال انجام تعمیرات ادواری در یارد پرشیا هرمز هستند و شناور هرمز 14 در انتظار ورود به یارد تعمیراتی است.
بد نیست اشاره کنم شناور زمرد به مدت 3 سال به دلیل مشکل فنی و محدودیت حاصل از تعمیرات از مسیر بازرگانی خود خارج شده بود که این امور با قبول ریسک تعمیرات شناور با استفاده از توانمندی‌های فنی داخلی و مدیریت کارکنان فنی اورهال شد و شکر خدا هم اکنون به مدت یک سال است که در خدمت کشتیرانی والفجر است.

آخرین وضعیت فنی ناوگان والفجر چگونه است؟

خوشبختانه با تکیه بر تعهد و احساس مسئولیت مهندسین ناظر، هم کارکنان فنی و هم مدیریت این مجموعه کمترین میزان خارج از سرویس شدن (off-hire) را طی دو سال گذشته داشته‌ایم. با این حال با در نظر گرفتن سن ناوگان مسافری و حساسیت عملیاتی مسافر از یک طرف و کمبود کارکنان دریایی آشنا به سیستم‌های شناور‌های کاتاماران موجب شد تا پشتیبانی فنی شناورها همواره با مشکلاتی همراه باشد. در حالت کلی وضعیت فنی ناوگان مطلوب است و کشتیرانی مصمم به نوسازی ناوگان خود می‌باشد.

در بُعد فنی چقدر بر دانش و تخصص داخلی تکیه دارید؟

با توجه به محدوده عملیاتی شناورهای ناوگان والفجر، اساساً بُعد فنی با تکیه بر دانش و تخصص داخلی راهبری می‌شود و جز در معدود مواردی که امکانات و توانمندی داخلی محدود است از شرکت‌های خارجی جهت رفع نیازهای فنی استفاده شده است. جا دارد در پایان مراتب قدردانی و سپاس خود را از مدیرعامل محترم که همواره از همدلی و رهنمود ایشان در پیشبرد اهداف فنی شرکت بهره برده‌ایم ابراز دارم و همچنین تشکر ویژه دارم از کلیه همکاران مدیریت فنی و سایر امور شرکت که با تعهد و مشارکت فعال خود و علی‌رغم مشکلات فراوان، مسیر دستیابی به اهداف و تعالی سازمانی کشتیرانی والفجر و مجموعه بزرگ گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را هموار می سازند.