ترسیم نقشه راه جدید

این بازنگری شامل چه اموری خواهد شد؟
در وهله نخست و طبق بند 8 ابلاغیه، ظرفیت‌سازی‌های اخیر گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در راستای توسعه دریامحور انجام شده است. به این ترتیب که با بازنگری سند راهبردی گروه مطابق با ابلاغیه مقام معظم رهبری در توسعه دریامحور، قرارداد ساخت ۱۰ فروند شناور با سازندگان داخلی منعقد شد که طبق آن این شناورها با سرمایه‌گذاری ۸۶ میلیون دلاری با بهره‌گیری از توان صنعتگران ایرانی ساخته خواهند شد. نکته مهم این است که صنعت کشتی‌سازی کشور طی دهه اخیر دچار رکود بود اما با سفارش‌های ساختی که از سوی گروه کشتیرانی به‌ویژه در یاردهای شمال کشور صورت گرفت برای نخستین بار در تاریخ شاهد راه‌اندازی خط تولید کشتی در ایران هستیم. به عبارتی بر اساس راهبرد توسعه حمل‌‌ونقل دریایی در دریای خزر، با اتمام ساخت هر شناور، ساخت شناور بعدی به صورت خودکار آغاز شده و تا زمان لازم این روند ادامه خواهد داشت.
بر این اساس چهار فروند از 10 فروند شناور یاد شده در صنایع کشتی‌سازی صدرا نکا و ۶ فروند دیگر به کشتی‌سازی اروندان سفارش داده شده، ضمن اینکه مذاکرات جهت عقد قرارداد ساخت چهار فروند کشتی دیگر به ارزش تقریبی ۷۵ میلیون دلار نیز در حال جریان است.
در عین حال، جوان‌سازی ناوگان یکی از برنامه‌‌های جدی گروه کشتیرانی در سنوات پیش رو است. البته طی یک‌سال اخیر جوان‌سازی ۱۵ فروند از کشتی‌های ناوگان کشتیرانی دریای خزر در حین تعمیرات ادواری با تعویض حدود ۱۰۰۰ تن ورق و سازه کشتی انجام شد. همچنین خرید ۶۶ هزار کانتینر به ارزش تقریبی ۱۶۶ میلیون دلار برای حل مشکلات و پاسخگویی به نیاز بسیاری از واردکنندگان و صادرکنندگان در کمبود کانتینر صورت گرفت.

 

آیا می‌توان خبری که پیش از این مبنی بر خروج کامل دریانوردان خارجی از ناوگان کشتیرانی ایران از سوی شما بیان شد را نیز در راستای ابلاغیه توسعه دریامحور ارزیابی کرد؟
بند 6 ابلاغیه بر تأمین و ارتقاء سرمایه انسانی و مدیریت متعهد و کارآمد و ایجاد پشتوانه علمی، آموزشی و پژوهشی برای توسعه دریامحور و زیست‌بوم نوآوری و فنّاوری دریایی تأکید دارد. در این راستا و در راستای اجرای فرامین مقام معظم رهبری در خصوص اتکاء به توان نیرو‌های داخلی، درحالی‌که در سال 13۹۸ تعداد ۶۷۰ نفر از دریانوردان ناوگان را نیروی انسانی خارجی تشکیل می‌داد، در یک فاصله ۵ ساله تعداد دریانوردان خارجی در ناوگان گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تقریباً به صفر رسیده است. هم‌زمان طی چهار سال گذشته بیش از ۲۰۰۰ نفر نیروی متخصص دریایی پس از گذراندن آموزش تخصصی مرتبط با حوزه‌‌های فنی و بازرگانی جذب ناوگان شده‌اند و نیز ۳۲۰ دانشجوی جوان ایرانی هم‌اکنون به صورت بورسیه در حال تحصیل هستند که به صورت هم‌زمان، آموزش‌های نظامی و مهــــــارتی حوزه دریــــانوردی را در نــــوشهر و بوشهر فرا می‌گیرند.

ســـــــال گذشته اعلام کردید که رقم بزرگی را صــــرف تــــــــأمین ملــــــــزومات و نیازمندی‌های جاری گروه کشتیرانی از طریق بازار و صنعت داخلی کرده‌اید. امسال این امر چگونه پیش‌رفت؟
کماکان بیــــش از ۸۰ درصــــد از کل نیــــازمندی‌های نــــاوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایـــران در زمینـــه سوخت، ملزومات، نیروی انسانی، بیمه، کلاس شناور‌ها و تعمیرات از داخل کشور تأمین می‌شود که از خروج سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری کرده است. به طور مثال، تأمین سوخت سنگین کم‌‌سولفور که بخش اعظمی از هزینه‌های ناوگان را به خود اختصاص می‌دهد در داخل کشور تأمین می‌شود. همچنین با ۲۳ شرکت دانش‌بنیان در زمینه‌‌های تولید قطعات، تعمیرات و تولید سوخت کم‌‌سولفور همکاری داریم. طی سال گذشته و سال جاری ۴۸۸ دستگاه واگن در راستای توسعه حمل‌ونقل ریلی و رونق بخشیدن به کریدور شمال-جنوب از صنایع داخلی تأمین شد که همه این موارد از جمله اقدامات گروه در راستای حمایت از تولیدات داخلی و عمل به فرامین مقام معظم رهبری بوده است.


نقش گروه کشتیرانی در توسعه سواحل مکران چگونه است؟
برقراری مکانیزم حمل یکسره و منظم کشتیرانی، حمل بار کانتینری و تدوین برنامه مدون بلندمدت کانتینری از بنادر چین و هند به مقاصد بنادر ایرانی به‌ویژه بندر چابهار از جمله اقدامات گروه کشتیرانی طی سال جاری و سال گذشته بود که درعین‌حال، با ایجاد مرکز لجستیکی در بندر چابهار با هدف ارائه خدمات ترمینال‌داری، تخلیه و بارگیری با مساحت ۵.۵ هکتار تلاش شد تا اقدامات توسعه‌ای در این حوزه افزایش یابد؛ به‌نحوی‌که تخلیه و بارگیری حدود 48 هزارTEU کانتینر در ده‌ماهه سال ۱۴۰۲ صورت گرفته است که این رقم نیز از زمان بهره‌برداری از بندر چابهار بی‌سابقه است.


اشاره‌هایی به کریدور شمال-جنوب داشتید. از دوسال قبل این بحث مطرح بود که گروه کشتیرانی عملاً متولی حمل‌ونقل در این کریدور است. در این خصوص چه دستاوردی حاصل شده است؟

خوشبختانه این کریدور امروز فعال است. کریدور شمال- جنوب نسبت به مسیرهای رقیب خود از نظر مسافت و زمان تا ۴۰ درصد کوتاه‌تر و به لحاظ هزینه تا ۳۰ درصد ارزان‌تر است؛ ضمن اینکه کانتینر صاحبان کالا از هند به مقصد مسکو در مدت یک‌ماه حمل می‌شود در حالی‌که همین مورد حمل‌ونقلی از طریق دریای بالتیک، حدود ۴۵ روز زمان لازم دارد. با ا ین حال، در ده‌ماهه سال ۱۴۰۲، حدود ۱۰۸ هزار TEU کانتینر و 1 میلیون و ۴۰۰ هزار تُن کالا در قالب کریدور‌های شمال- جنوب و شرق- غرب حمل شده است. سند توسعه مشترک با کشور‌های خارجی در حوزه کریدور شمال- جنوب نیز در حال تدوین است؛ توسعه چابهار، توسعه حمل‌ونقل ترکیبی و توسعه ناوگان دریای خزر در این حوزه قرار می‌گیرد. پیش از این اشاره شد که برای توسعه حمل‌ونقل ترکیبی در مسیر کریدور تعداد قابل‌توجهی انواع واگن به ناوگان ریلی گروه کشتیرانی اضافه شده‌اند که این روند ادامه دارد؛ در کنار این امر با تأسیس شرکت حمل‌ونقل جاده‌ای بهارران، به تازگی ۱۵۰ دستگاه کامیون از سازندگان داخلی خریداری و به متقاضیان واگذار شده است تا زنجیره حمل‌و‌نقل DOOR TO DOOR در گروه کشتیرانی وارد مرحله جدیدی شود؛ ضمن اینکه تا پایان سال آینده توسعه حمل‌ونقل جاده‌‌ای یکی از دستورکار‌های گروه کشتیرانی است و رقم یاد شده تا 1000 دستگاه کامیون افزایش خواهد یافت. نکته قابل تأمل اینجا است که راه‌اندازی شرکت حمل‌و‌نقل جاده‌ای این امکان را به گروه کشتیرانی می‌دهد تا زمان احداث راه آهن چابهار-زاهدان خدمات خود را در بندر چابهار بیش از پیش توسعه دهد و صاحبان کالا را برای بهره‌گیری از فرصت‌های تنها بندر اقیانوسی کشور ترغیب کند.

هم‌اکنـــــــــون مـالکیت بندر سالیانکا در روسیه را در اختیـــــــــار دارید. در خصوص این بندر و توسعه روابط تجاری با روسیه توضیحاتی بفرمایید.
با سرمایه‌گذاری صورت گرفته در بندر سالیانکا، این بندر به نسبت گذشته فعالیت بسیار چشمگیری یافته است که آمار عملکردی آن در پایان سال اطلاع‌رسانی خواهد شد. این بندر به صورت روزانه میزبان شناورهای تجاری ایرانی، روسی و دیگر کشورهای حاشیه دریای‌خزر است. اما نظر به اهمیت توسعه همکاری‌های تجاری با روسیه در مسیر کریدور شمال-جنوب، در حال نهایی‌سازی خرید سهام یکی دیگر از بنادر این کشور هستیم که جزئیات این امر نیز پس از اتمام، رسانه‌ای خواهد شد. هم‌زمان، برقراری خطوط منظم مطابق با تفاهم‌نامه منعقد شده با سازمان توسعه تجارت و نیز تجارت بین بنادر شمالی ایران و بنادر روسیه، قزاقستان و آذربایجان نیز از جمله اقدامات برای توسعه تجارت با روسیه و کشور‌های حاشیه دریای خزر است. البته باید تأکید کنم در کنار بحث کریدور و تجارت با روسیه، گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران طی دو سال اخیر چندین خط منظم کشتیرانی به بنادر منطقه از جمله بنادر کشور‌های حاشیه دریای خزر و همچنین بنادر چین و هند دائر کرده است؛ اما در این میان خط منظم کانتینری به ونزوئلا دستاوردی مهم قلمداد می‌شود که هم‌زمان با سفر رئیس‌جمهور کشورمان به این کشور برقرار شده و خط منظم کشتیرانی به آفریقا نیز به همین روش و در زمان سفر رئیس محترم جمهور به کشور‌های شمال و شرق آفریقا کار خود را آغاز کرد.